Gandalf i Bilbo różnią się pod wieloma względami. Gandalf jest czarodziejem. W Śródziemiu Tolkiena (w którym rozgrywają się jego opowieści), jest bardzo niewielu czarodziejów, a Gandalf jest jednym z dwóch, którzy mają tam znaczący wpływ. Drugim jest Saruman, biały czarodziej, przywódca czarodziejów w Śródziemiu. Gandalf znany jest jako Gandalf Szary, przyjaciel elfów i krasnoludów. Tolkien stworzył Gandalfa zgodnie z tradycją czarodzieja Merlina z książki Le Morte D’Arthur sir Thomasa Malory’ego. Jest subtelnym, ale potężnym manipulatorem sprawami świata.
Bilbo to hobbit. Został wybrany przez Gandalfa na „włamywacza” dla Thorina Oakenshielda i jego grupy krasnoludów, którzy wyruszają na wyprawę, by odzyskać Samotną Górę od smoka Smauga. Smok odebrał ją Thorinowi i jego przodkom. Bilbo jest niepozorną postacią, która staje się bohaterem opowieści dzięki swojej uczciwości i duchowi.