” Iliada ” – czy istniałby powód, by odczuwać empatię wobec Achillesa?

Zachowanie Achillesa w ” Iliadzie „, przynajmniej na pierwszy rzut oka, nie wydaje się zasługiwać na empatię. Przez wszystkie księgi od 1 do 23, Achilles jest w przeważającej części chełpliwym, skupionym na sobie, brutalnym wojownikiem. Zależy mu bardziej na własnej sławie niż na ogólnych celach Greków w wojnie z Troją. Trzeba przyznać, że większość ważnych greckich wojowników-królów dba przede wszystkim o własną sławę. kilku z nich jednak, Odyseusz, Diomedes, Nestor, Idomenous, a nawet Menelaos, aktywnie pomaga innym wojownikom, którzy znaleźli się w tarapatach. Achilles, poza lojalnością wobec Patroklesa, jest w zasadzie jednoosobowym widowiskiem. Jego umiejętności i siła jako wojownika budzą podziw, a może nawet szacunek czytelnika. Jednak w jego zachowaniu niewiele jest empatii – aż do śmierci Hektora i próby Priama odzyskania ciała syna.

W księdze 24, po tym jak Achilles zabił Hektora i wlókł jego ciało po murach Troi, bogowie decydują, że Achilles musi oddać ciało Hektora swojemu ojcu, królowi Priamowi. Wysyłają matkę Achillesa, Tetydę, by mu o tym powiedziała. Achilles chłodno się zgadza. Bogowie powiedzieli też Priamowi, że musi sam zwrócić się do Achillesa z prośbą o zwrot ciała Hektora. Kiedy Priam zbliża się do Achillesa, mówi mu, że on i ojciec Achillesa, Peleus, są do siebie podobni.

Priam przypomina Achillesowi, że Peleus będzie cierpiał tak samo jak Priam, gdy zrozumie, że Achilles nie wróci z wojny – tak jak Priam cierpiał z powodu utraty wszystkich swoich synów, a zwłaszcza Hektora. Serdeczne porównanie Priama z sytuacją Peleusa dosłownie oszałamia Achillesa.

Pomijając smutek Achillesa z powodu śmierci Patroklosa, jest to jedyny przypadek w  „Iliadzie „, kiedy Achilles wychodzi poza siebie, by odczuć smutek innego człowieka. W zakończeniu tej sceny Achilles jest opisany jako podnoszący Priama do góry „z litości nad jego „białymi włosami i brodą””. Achilles, który szczycił się swoją bezlitosną umiejętnością prowadzenia wojny, jest wreszcie w stanie odczuć prawdziwe współczucie dla kogoś, kto doświadcza wielkiej straty.

W tym momencie poematu Achilles stara się w każdy możliwy sposób ukoić stratę Priama. Mimo że zabiera okup, który Priam przyniósł ze sobą, traktuje zarówno Priama, jak i Hektora z szacunkiem wynikającym ze zrozumienia przez Achillesa czyjejś straty – jest to moment odkupienia Achillesa i godny naszej empatii.