Gandalf jest dobrym czarodziejem, życzliwym, często dowcipnym, mądrym przywódcą. Rekrutuje Bilbo, niepozornego hobbita, by dołączył do grupy krasnoludów wyruszających w podróż, bo widzi, że ten ma potencjał. Gandalf jest bardzo potężnym czarodziejem, który mógłby sam rozwiązać niemal wszystkie problemy, gdyby chciał, ale woli rozwijać talenty innych istot, gdy tylko może.
Ma wyraźną tendencję do przemieszczania się w różne miejsca, by zająć się innymi obowiązkami. To sprawia, że Bilbo musi radzić sobie z niebezpiecznymi sytuacjami bez jego pomocy. Choć może się to wydawać mało wiarygodne ze strony Gandalfa, dzięki temu Bilbo uczy się myśleć samodzielnie i doskonali swoje umiejętności przywódcze. Wydaje się, że przygoda zawsze pojawia się u boku Gandalfa.