W książce „Charlie i fabryka czekolady” Roalda Dahla, pięcioro dzieci otrzymuje złoty bilet znajdujący się na etykiecie batonika Wonki. Bilet ten uprawnia je do zwiedzenia fabryki Wonki, która zamknęła swoje podwoje dla zwiedzających, aby szpiedzy nie mogli wykraść tajnych receptur.
Pięć biletów odnajdują Augustus Gloop, Veruca Salt, Violet Beauregarde, Mike Teavee i Charlie Bucket. Podczas wycieczki pierwsza czwórka dzieci zostaje wyrzucona z fabryki z powodu złych charakterów i osobowości. August Gloop, chciwy i żarłoczny chłopiec, zostaje wessany do rury po tym, jak wpada do czekoladowej rzeki, próbując się napić. Wioleta Beauregarde, która ciągle żuje gumę, zamienia się w gigantyczną jagodę po wypróbowaniu eksperymentalnej gumy, będącej jeszcze w fazie testów. Guma ma zastąpić trzydaniowy posiłek złożony z zupy pomidorowej, pieczeni wołowej i placka z jagodami. Veruca Salt, rozpieszczony bachor, próbuje ukraść wiewiórkę testującą orzechy. Wiewiórka uznaje, że jest złym orzechem i wyrzuca ją do zsypu na śmieci. Mike Teavee, który ma obsesję na punkcie telewizji, próbuje zostać pierwszym człowiekiem, którego przesłano przez telewizję. Niestety kurczy się za bardzo. Następnie zostaje rozciągnięty, aby powrócić do normalnych rozmiarów, ale w końcu ma dziesięć stóp wzrostu.
Charlie Bucket, chłopiec o dobrych manierach, który żyje w biedzie, jako jedyny przeżywa wycieczkę bez szwanku. Willy Wonka wyznacza go na swojego następcę, a rodzina Charliego może zamieszkać z nim w fabryce.